Bài 3: Đưa văn hóa Hà Nội hội nhập, vươn xa

Bên cạnh đó, Hà Nội cũng đẩy mạnh phối hợp với vùng Wallonie (Vương quốc Bỉ), vùng Ile de France (Pháp), Nhật Bản… trong bảo tồn và phát huy các di sản, giá trị văn hóa. Trong đó, hợp tác giữa Hà Nội và Ile-de-France tiêu biểu như: dự án bảo tồn Biệt thự 49 Trần Hưng Đạo; nghiên cứu, mở rộng không gian đi bộ hồ Hoàn Kiếm; quy hoạch, bảo tồn làng cổ Đường Lâm… đã góp phần quan trọng trong xây dựng, phát triển của Thủ đô.

Từ một đô thị có quy mô dân số khoảng 43,7 vạn người những ngày đầu giải phóng, đến nay, Hà Nội có quy mô dân số hơn 8 triệu người và không ngừng phát triển. Hà Nội cũng là một trong số ít những Thủ đô trên thế giới có lịch sử, truyền thống văn hóa hơn nghìn năm tuổi và được biết đến là "Thành phố di sản", là nơi hội tụ và lan tỏa văn hóa, văn minh, nơi có bề dày trầm tích văn hóa với số lượng di sản lớn nhất cả nước, với hệ thống danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử phong phú, các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể đặc sắc với 5.922 di tích được kiểm kê; 1.350 làng nghề, gần 1.700 lễ hội dân gian, 1.793 di sản văn hóa phi vật thể. Với những chính sách đối ngoại và nỗ lực tăng cường hội nhập trong thời gian qua, Hà Nội khẳng định vị thế xứng tầm là Thủ đô nghìn năm văn hiến, trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, quốc phòng, an ninh của cả nước.

Hà Nội truyền cảm hứng vì hòa bình

Ngày 16/7/1999, Hà Nội là TP châu Á đầu tiên được UNESCO tặng danh hiệu “Thành phố Vì hòa bình” - sự kiện có ý nghĩa chính trị sâu sắc, thể hiện niềm tin, khát vọng hòa bình của dân tộc Việt Nam nói chung, của Nhân dân Thủ đô Hà Nội nói riêng.

Danh hiệu này là sự ghi nhận của cộng đồng quốc tế về những đóng góp tích cực của Thủ đô Hà Nội trong công cuộc đấu tranh vì hòa bình cũng như trong sự nghiệp phát triển, xây dựng một TP hòa bình; một TP năng động nhưng vẫn giữ những nét truyền thống Việt Nam, vươn lên với sức bật mạnh mẽ xứng đáng là đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trở thành trung tâm lớn về văn hóa, khoa học, giáo dục, kinh tế và giao dịch quốc tế. 25 năm qua, Hà Nội đã có nhiều thay đổi tích cực, toàn diện, trở thành điểm đến “an toàn - thân thiện”, ngày càng được giới thiệu, quảng bá rộng rãi và được các tổ chức quốc tế đánh giá cao.

Theo đại biện lâm thời Đại sứ quán Indonesia Jane Runkat, di sản lịch sử phong phú của Hà Nội đã góp phần củng cố vị thế Thủ đô trở thành một Thành phố Vì hòa bình. Mặt khác, Hà Nội đã biến những khó khăn trong lịch sử trở thành khả năng cạnh tranh của ngày hôm nay, trở thành một trung tâm giáo dục, khoa học, công nghệ và văn hóa trong khu vực. Những nỗ lực về phát triển bền vững của Hà Nội cũng minh chứng Thủ đô rất xứng đáng với danh hiệu, với nhiều sáng kiến giải quyết các thách thức vì môi trường.

“Việc công nhận Hà Nội là Thành phố Vì hòa bình của UNESCO có thể truyền cảm hứng cho các TP khác theo đuổi con đường vì hòa bình và phát triển” - bà Jane Runkat nói.

Trong khi đó, Phó Vụ trưởng Vụ Ngoại giao Văn hóa và UNESCO (Bộ Ngoại giao) Đào Quyền Trưởng nhận định, việc sở hữu danh hiệu “Thành phố Vì hòa bình” của UNESCO không chỉ là sự công nhận về giá trị văn hóa, lịch sử và tự nhiên của một địa phương hay quốc gia, mà còn là cấu phần quan trọng hình thành nên thương hiệu mỗi quốc gia, địa phương; từ đó có sự đóng góp to lớn cho phát triển kinh tế - xã hội thông qua thu hút khách du lịch, chuyển đổi cơ cấu phát triển kinh tế, thúc đẩy mô hình tăng trưởng xanh, bền vững.

Hình ảnh Hà Nội là một điểm đến “an toàn - thân thiện”, ngày càng được giới thiệu, quảng bá rộng rãi và được các tổ chức quốc tế đánh giá cao. Hình ảnh Thủ tướng Australia John Howard thong thả chạy bộ buổi sáng ở hồ Hoàn Kiếm, Tổng thống Pháp Francois Hollande tản bộ trong khu phố cổ, Tổng thống Mỹ Barack Obama ngồi ăn bún chả trên phố Lê Văn Hưu, Tổng thống Argentina Mauricio Macri ngồi thưởng thức cà phê vỉa hè… với người dân Hà Nội càng thể hiện rõ tinh thần hòa bình, thân thiện có sẵn trong mảnh đất này. Đặc biệt, tháng 2/2019, Hà Nội đã được Mỹ và Triều Tiên chọn là nơi tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh lần thứ 2 giữa hai bên. Tất cả khẳng định, sức hấp dẫn từ sự phát triển ổn định, khẳng định niềm tin vào Hà Nội - Thành phố Vì hòa bình.

Phát biểu tại “Ngày hội Văn hóa vì hòa bình” tổ chức ở khu vực hồ Hoàn Kiếm sáng 6/10, bà Pauline Tamesis - Điều phối viên thường trú Liên Hợp quốc, Trưởng đại diện các tổ chức của Liên Hợp quốc tại Việt Nam khẳng định, Hà Nội, với hơn 1.000 năm văn hóa và lịch sử, luôn thể hiện tinh thần kiên cường và tái sinh. Sau ngày giải phóng lịch sử, lãnh đạo và người dân Thủ đô đã hồi sinh, xây dựng nên một TP tràn đầy sự đổi mới, hòa nhập và thịnh vượng. Danh hiệu “Thành phố Vì hòa bình” do UNESCO trao tặng năm 1999 và việc UNESCO công nhận Hà Nội là Thành phố sáng tạo vào năm 2019 đã nhấn mạnh nỗ lực của TP trong việc tái tạo chính mình qua từng năm.

Phát huy sức mạnh mềm văn hóa

Với hệ thống di sản văn hóa phong phú, đặc sắc, môi trường hòa bình, thân thiện, Hà Nội trở thành điểm đến hấp dẫn du khách trong và ngoài nước. Trong thời gian qua, Đảng bộ Hà Nội đã có nhiều nỗ lực trong việc bảo đảm hài hòa mối quan hệ giữa văn hóa và phát triển kinh tế - xã hội, nhất là gắn kết hiệu quả, hài hòa giữa bảo tồn di sản văn hóa và phát triển du lịch văn hóa. Năm 2012, UBND TP Hà Nội đã ban hành Quyết định số 4597/QĐ-UBND về việc phê duyệt Quy hoạch phát triển du lịch TP Hà Nội đến năm 2020, định hướng đến năm 2030.

Trong đó khẳng định quan điểm phát triển du lịch theo hướng bền vững gắn với việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc; phát triển du lịch Thủ đô có trọng tâm, trọng điểm, trong đó đặc biệt coi trọng phát triển du lịch văn hóa, lấy du lịch văn hóa làm cơ sở, nền tảng phát triển các loại hình du lịch khác.

Ngày 26/6/2016, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội đã ban hành Nghị quyết số 06-NQ/TU “Về phát triển du lịch Thủ đô Hà Nội giai đoạn 2016 - 2020 và những năm tiếp theo” với mục tiêu trọng tâm là phát triển kinh tế thông qua du lịch văn hóa. Trong đó tiếp tục nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển du lịch văn hóa, lấy du lịch văn hóa làm cơ sở, nền tảng phát triển các loại hình du lịch khác; xác định mục tiêu phát triển toàn diện du lịch Thủ đô Hà Nội cả về quy mô và chất lượng dịch vụ, bảo đảm tính bền vững; sản phẩm du lịch chất lượng cao, đa dạng, có thương hiệu, có sức cạnh tranh; mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc; thân thiện với môi trường.

Thực tiễn thời gian qua cho thấy, Hà Nội đã có nhiều nỗ lực để tập trung phát huy các giá trị văn hóa trong phát triển du lịch góp phần tăng trưởng kinh tế Thủ đô, xác lập vị trí mũi nhọn của “ngành công nghiệp không khói”, là nền tảng để đưa Hà Nội giữ vững vị trí trung tâm du lịch lớn của cả nước. Trong bối cảnh kinh tế còn gặp nhiều khó khăn, ngành du lịch Thủ đô vẫn có sự phục hồi ấn tượng, đạt được kết quả tích cực và thu hút lượng lớn du khách đến tham quan.

Theo Sở Du lịch Hà Nội, năm 2023, tổng lượng khách du lịch đến Thủ đô ước đạt 24 triệu lượt, tăng 27% so với năm 2022 (tăng 9,1% so với kế hoạch, tương đương 83% kết quả năm 2019). Tổng thu từ khách du lịch ước đạt 87.650 tỷ đồng, tăng 45,5% so với năm 2022. 9 tháng năm 2024, tổng khách du lịch đến Hà Nội ước đạt 21,12 triệu lượt, tăng 11,7% so với cùng kỳ năm 2023. Tổng thu từ khách du lịch ước đạt 81.932 tỷ đồng, tăng 18,5% so với cùng kỳ năm 2023.

Có thể nhìn thấy, dấu ấn rõ nét tạo nên sức hút của du lịch Thủ đô là những thành công trong hoạt động chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ trong khâu quản lý, xây dựng sản phẩm mới. Trong đó, có thể kể đến như đã triển khai phần mềm cơ sở dữ liệu của toàn ngành du lịch (dulich.myhanoi.vn) và đưa vào khai thác từ đầu năm 2023; hình thành bản đồ số du lịch (bằng nhiều thứ tiếng) thể hiện các thông tin thu hút du khách phục vụ phát triển du lịch thông minh của Hà Nội (đã thí điểm tại Hoàn Kiếm, Hoàng Mai, Nam Từ Liêm, Đông Anh, Thạch Thất)… Ngành du lịch Hà Nội cũng đã xây dựng nhiều tour, sản phẩm du lịch văn hóa trải nghiệm gắn với du lịch đêm trên cơ sở khai thác các giá trị văn hóa truyền thống. Riêng năm 2023, Sở Du lịch cho ra mắt 15 sản phẩm du lịch đêm hấp dẫn, tạo ấn tượng tốt đối với du khách.

Nhờ đó, trong những năm qua, Hà Nội liên tiếp góp mặt trong nhiều cuộc bình chọn về điểm đến được yêu thích như: điểm đến du lịch TP hàng đầu châu Á, điểm đến du lịch TP hàng đầu châu Á cho kỳ nghỉ ngắn ngày, cơ quan quản lý du lịch TP hàng đầu châu Á…

Các hoạt động tôn vinh danh hiệu “Thành phố Vì hòa bình” của Hà Nội thời gian tới cần có sự tiếp nối, gắn kết và đổi mới, góp phần định vị thương hiệu, danh hiệu Thủ đô là điểm đến an toàn, hòa bình, là nơi ký kết, hòa giải, kết nối khu vực và toàn cầu.

Bên cạnh đó, cần gia tăng kết nối chia sẻ giữa các tầng lớp Nhân dân Thủ đô bằng các hoạt động giao lưu hữu nghị quốc tế, các hoạt động cộng đồng bền vững, hoạt động bảo vệ môi trường sống…

Phó Giám đốc Sở Ngoại vụ Hà Nội Trần Nghĩa Hòa

(Còn nữa)